İpek Çiftci | Kurumsal Yönetim ve Strateji Müdürlüğü
Sürdürülebilirlik kavramı latince “sustenere” yani “sürdürmek”ten gelen ve aslında antik dönemden bu yana hayatımızda olan bir kavram. O dönemlerde sürdürülebilirlik; ülkelerin huzur ve refah içinde yaşaması üzerine temellenmişti. Yunan Mitolojisinde “The Mother of Everything” Gaia; doğanın, bereketin ve yaşamın kaynağı olarak kabul edilirdi. Halk, huzur ve refah için Toprak Ana’yı memnun etmesi gerektiğine inanırdı.
The Mother of Everything” Gaia
İçinde bulunduğumuz döneme geldiğimizde ise sürdürülebilirlik hakkındaki en yaygın kullanılan tanım şu şekilde:
“Gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama yeteneğinden ödün vermeden bugünün ihtiyaçlarını karşılamak” (Brundtland Raporu, 1987)
Bugün konuştuğumuz sürdürülebilirlik kavramı, Birleşmiş Milletlerin çevre, habitat ve kalkınma konferansları, çeşitli zirveler, iklim anlaşmaları ve çerçeve sözleşmeler sonucu şekillenmiştir.
2000 yılında Birleşmiş Milletlere üye 192 ülke tarafından New York Binyıl Zirvesinde Binyıl Kalkınma Hedefleri (MDGs) kabul edilmiş ve kabul edilen 8 hedefe 2015 yılına kadar ulaşılması hedeflenmişti.
15 yılın sonunda yapılan değerlendirme ile Binyıl Kalkınma Hedeflerinin çevresel, eşitsizlik gibi eksik kalan tarafları belirlenerek 2015 yılında daha global 17 hedef belirlenerek 2030 yılı hedeflenmiştir.
Kurumsal Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik; tek bir kişiyi, tek bir oluşumu, tek bir ülkeyi ya da tek bir kıtayı ilgilendiren bir kavram değil. Hep birlikte hareket etmemiz gerekli. Buradan hareketle işletmelere düşen sorumluluk, Kurumsal Sürdürülebilirlik kavramı ile karşımıza çıkıyor. Kurumsal Sürdürülebilirlik, işletmelerin değer yaratmak amacıyla ekonomik, sosyal ve çevresel faktörleri faaliyet ve stratejilerine uyarlaması olarak tanımlanıyor. Sürdürülebilirlik Raporlaması ise bu faktörlerde gerçekleştirilen olumlu veya olumsuz faaliyetlerin paydaşlara açıklanma sürecidir. Olumlu ve olumsuz diyoruz çünkü; raporlama, nelerin başarıldığının ortaya konulmasını ve eksik konuların da dürüst bir şekilde açıklanmasını bekliyor.
“İşletmem yok, bireysel ne yapabilirim?” diyorsanız şu linkte yer alan “Tembel İnsanın Dünyayı Kurtarma Rehberi”nden yararlanabilirsiniz.
İşletmeleri Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması Yapmaya Yönlendiren Nedenler
Raporlamanın Standartları, uluslararası alanda Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu (ISSB) tarafından belirleniyor. Avrupa Birliği ise 2024 yılında Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) ile yasal bir düzenleme açıklayarak Avrupa’daki işletmeler ve Avrupa’ya ihracat yapacak Avrupa dışı işletmeler için kademeli bir zorunluluk getirdi. Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (ESRS) olarak belirlenen standartlarda; ISSB ve Küresel Raporlama Girişimi’nin (GRI) temel alındığı belirtiliyor.
Türkiye için Yasal Zorunluluk
Ülkemizde Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK), Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarını (TSRS) belirlemeye, bağımsız denetim yönetmeliğini yayımlamaya ve uygulamaya yetkilendirilmiştir. KGK, uluslararası standardı (ISSB) temel aldığını ve kademeli bir geçiş süreci olacağını açıklamıştır.
İlk etapta yaklaşık 1000 firmayı içine alan halka açık ve diğer çeşitli sektörler belirlenerek 2024 yılı raporlaması zorunlu tutulmuştur. 2024 yılı raporlarının denetimi 2025 yılında gerçekleştirilecek.
Sürdürülebilirlik Raporlaması yapmak zorunda mıyım?: Tıklayınız
Özetlersek;
Sürdürülebilirlik ve kurumsal sürdürülebilirlik; bireylerin, kuruluşların, iş çevrelerinin, enstitülerin ve hükümetlerin konuya ilgisini artırmayı, sosyal eşitsizlikleri azaltmayı, yönetim süreçlerini iyileştirmeyi, çevre ve kalkınma sorunlarını incelemeyi, ortaya çıkarmayı ve çözümlendirmeyi amaçlıyor.
Sürdürülebilirlik Raporlaması yapma zorunluluğu getirilecek diğer sektörler ve firma ölçekleri ne zaman kesinleşecek henüz bilgimiz olmamakla birlikte; hem doğamız için hem de zorunluluk geldiğinde hazır olmak için süreci öğrenmemiz ve adapte olmaya çalışmamız gerektiğini düşünüyorum.
Faydalı Linkler:
Türkiye- Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
